Historia Zakonu Maltańskiego
Korzenie Zakonu wywodzą się od szpitalnego bractwa rycerskiego, założonego w Jerozolimie w pierwszej połowie XI w., przez pobożnych włoskich kupców z Amalfii. W pobliżu Grobu Świętego zbudowali oni hospicjum dla pielgrzymów przybywających z Europy.
Zakon czynnie realizuje działalność charytatywną i szpitalnicą w ponad 120 państwach. Kawalerowie Maltańscy niosą pomoc ofiarom klęsk żywiołowych i wojennych. Ich poświęcenie było szczególnie widoczne podczas obu wojen światowych i innych konfliktów zbrojnych. W XX w. nastąpił dynamiczny rozwój działalności szpitalniczej i dobroczynnej, a także religijnej i dyplomatycznej Zakonu.
Początki działalności Zakonu Świętego Jana na ziemiach polskich sięgają XII w., kiedy to książę sandomierski Henryk nadał Zakonowi Zagość k. Wiślicy. Kawalerowie obsługiwali wówczas szpitale i hospicja dla ubogich na terenie Śląska.
W Rzeczpospolitej istniały dwie komandorie: od 1187 r. w Poznaniu i od 1610 r. w Stwołowiczach na Litwie. Pozostałością po komandorii poznańskiej, działającej do XIX w., jest istniejący do dziś kościół św. Jana Jerozolimskiego za Murami, przy którym kontynuowana jest maltańska działalność szpitalnicza. Podczas zaborów Polacy działali w strukturach przeoratów odpowiednich państw zaborczych. Odrodzenie nastąpiło w okresie międzywojennym.
Charakterystyka Zakonu
Suwerenny Zakon Maltański jest suwerennym podmiotem prawa międzynarodowego; posiada własną konstytucję, paszporty, znaczki, organizacje publiczne. Obecnie Zakonem kieruje Wielki Mistrz Fra’ John Dunlap, który został wybrany 3 maja 2023 roku. Zakon utrzymuje stosunki dyplomatyczne z 110 państwami – wiele z nich jest nie katolickich – jak również z organizacjami europejskimi i międzynarodowymi. Zakon Maltański jest neutralny, bezstronny i apolityczny, co pozwala mu grać rolę mediatora pomiędzy państwami.
Zakon a Republika Maltańska
Zakon niedawno powrócił na Maltę, po podpisaniu umowy z rządem maltańskim, która udziela Zakonowi ekskluzywne używanie Fortu St. Angelo przez okres 99 lat. Sytuowany w mieście Birgu, Fort był własnością Zakonu od roku 1530 do zajęcia wyspy przez Napoleona w 1798. Dziś, po renowacji, w Forcie odbywają się uroczystości historyczne i kulturowe związane z Zakonem Maltańskim.
Duch wolontariatu
Zakon Maltański opiera się na 100 000 oddanych wolontariuszy, dzięki którym możliwe jest skuteczne prowadzenie wielu jego projektów na całym świecie. Z roku na rok opiekują się oni bezdomnymi żyjącymi w izolacji w miastach, pomagają uchodźcom przybywającym na europejskie wybrzeża, udzielają pierwszej pomocy i organizują kampanie medyczne oraz społeczne, reagują na potrzeby ofiar klęsk żywiołowych, towarzyszą osobom niepełnosprawnym podczas pielgrzymek i obozów letnich, wspierają starszych, którzy nie mogą opuszczać domów, oraz przygotowują pożywne posiłki dla osób żyjących w ubóstwie w czasie srogich zim.
Dwa z największych wydarzeń w roku to pielgrzymka do Lourdes, w której uczestniczy ponad 7 000 osób udających się do sanktuarium maryjnego, oraz Międzynarodowy Obóz Letni dla Młodzieży Niepełnosprawnej, organizowany od ponad 35 lat w różnych krajach europejskich. Wolontariusze z całego świata łączą siły, by opiekować się swoimi niepełnosprawnymi gośćmi oraz spotykać starych i nowych przyjaciół. Wiele obozów krajowych organizowanych jest także w całej Europie oraz w Libanie. Działania lokalne prowadzone są przez cały rok, a projekty stale się rozwijają, pojawiają się też nowe pomysły i formy
Wśród 100 000 stałych wolontariuszy są osoby w każdym wieku, różnej narodowości i wyznania, inspirowane zasadami Zakonu Maltańskiego do służby potrzebującym i zapomnianym pod znakiem ośmioramiennego krzyża. Otwieranie się na innych karmi ducha nowych pokoleń, wspierając ich rozwój jako ludzi i obywateli. Jest to zjawisko, którego wolontariusze Zakonu doświadczają bezpośrednio w licznych projektach i inicjatywach, gdzie młodzi pracują ramię w ramię z profesjonalistami – mężczyznami i kobietami, którzy dzięki swojemu zaangażowaniu staną się w przyszłości bogatsi wewnętrznie i bardziej świadomi społecznie.
Zakon Maltański prowadzi jednostki ratownictwa medycznego i korpusy karetek pogotowia w 47 krajach, które w dużej mierze opierają się na oddaniu wolontariuszy. Różnorodność naszych projektów na całym świecie sprawia, że każdy znajdzie w nich dla siebie miejsce. Oprócz stałych wolontariuszy są też osoby, które angażują się tymczasowo, biorąc udział w specjalnych projektach.
