Zakon Maltański
- Czym jest Zakon Maltański?
Suwerenny Rycerski Zakon Szpitalników Św. Jana Jerozolimskiego zwany Rodyjskim i Maltańskim, znany powszechnie jako Zakon Maltański, posiada dwojaką naturę. Jest on jednym z najstarszych zakonów katolickich i najstarszym zakonem rycerskim. Zakon jest suwerennym podmiotem prawa międzynarodowego. Dewizą Zakonu jest Tuitio fidei et obsequium pauperum (z łac. obrona wiary oraz służba ubogim). Polscy Kawalerowie i Damy zrzeszeni są w Związku Polskich Kawalerów Maltańskich. - Co rozumiemy mówiąc, że Zakon jest instytucją religijną?
U podstaw Zakonu leży wspólnota mnisza, która została utworzona przez kupców z Amalfi w poł. XI wieku, prowadząca szpital i hospicjum niosące pomoc i dające schronienie pielgrzymom przybywającym do Ziemi Świętej. W 1113 roku papież Paschalis II oficjalnie uznał zgromadzenie za zakon religijny.
Przed utratą Malty (1798) większość Kawalerów była zakonnikami, którzy złożyli śluby ubóstwa, czystości i posłuszeństwa. Obecnie Kawalerowie Profesyjni składający śluby ubóstwa, czystości i posłuszeństwa stanowią najważniejszą część i duchowy trzon Zakonu. W tym obszarze podlegają oni prawu kanonicznemu Kościoła rzymsko-katolickiego. Pozostali Kawalerowie oraz Damy w zależności od swojej woli składają tylko przyrzeczenie posłuszeństwa lub też są całkowicie świeccy. Przynależność do Zakonu zobowiązuje do krzewienia wiary chrześcijańskiej, pracy nad własną duchowością zgodnie z nakazami Kościoła, jak też do pracy dobroczynnej oraz do służenia pomocą innym. - Czy Zakon Maltański jest zakonem wojskowym?
W swojej historii Zakon Maltański posiadał oddziały zbrojne, mające na celu ochronę pielgrzymów i chorych w Ziemi Świętej, a następnie także obrony cywilizacji chrześcijańskiej w Europie i basenie Morza Śródziemnego. Okręty Zakonu wspierały między innymi flotę Świętej Ligi w bitwie z flotą turecką pod Lepanto (7 października 1571 roku). Funkcja wojskowa Zakonu zakończyła się wraz z opuszczeniem Malty (1798). Obecnie Zakon podtrzymuje i kultywuje swoją tradycję militarną. - Czy Zakon Maltański jest zakonem rycerskim?
Tradycyjnie Kawalerowie należeli do chrześcijańskich rodzin rycerskich i szlacheckich. W dzisiejszych czasach Zakon Maltański jest nadal zakonem rycerskim, gdyż kultywuje tradycje rycerskie i szlacheckie, jednakże są kategorie Kawalerów i Dam, których członkowie nie są zobowiązani do przedstawiania wywodu szlacheckiego. - Czym zajmuje się Zakon Maltański?
Zakon Maltański prowadzi działalność charytatywną w kilkudziesięciu krajach. Zakon prowadzi szpitale, centra medyczne, ambulatoria, domy pomocy dla osób starszych i niepełnosprawnych, a także hospicja dla nieuleczalnie chorych. W wielu krajach maltańskie grupy wolontariuszy udzielają pierwszej pomocy, prowadzą działalność społeczną, ratowniczą i pomoc humanitarną. ECOM, jest specjalnym korpusem, działającym na liniach frontu, terenach objętych działaniami wojennymi, obszarach dotkniętych klęskami żywiołowymi.
Od ponad 40 lat, Zakon intensywnie wspomaga walkę z trądem – chorobą, która niestety stale jest obecna w wielu obszarach świata. Działalność tą prowadzi powołana w tym celu fundacja CIOMAL (Comite International de l’Ordre de Malte pour la Lepre). CIOMAL jest także zaangażowany w walkę z innymi chorobami, prowadząc min. programy pomagające matkom i ich dzieciom, żyjącym w krajach Trzeciego Świata, a chorującym na AIDS. - W jaki sposób Zakon jest rządzony?
Suwerenem Zakonu jest 79. Książę i Wielki Mistrz Fra’ Matthew Festing , wybrany dożywotnio przez Najwyższe Zgromadzenie Kawalerów. Wielkiemu Mistrzowi w sprawowaniu władzy towarzyszy Rada Suwerenna, wybierana przez Kapitułę Generalną (ciało reprezentujące członków Zakonu, zbierające się raz na 5 lat). Rada Państwa jest ciałem doradczym dla Suwerennej Rady w sprawach dotyczących polityki, religii, medycyny i spraw międzynarodowych. Rada Audytorów wykonuje funkcje kontrolne. Obie Rady są wybierane także podczas obrad Kapituły Generalnej. Kwestie prawne są rozstrzygane przez sądy dwóch instancji, mianowane przez Wielkiego Mistrza i Suwerenną Radę. Główne obszary życia i działalności Zakonu są regulowane przez Kartę Konstytucyjną i Kodeks . - Jak zorganizowane są międzynarodowe struktury Zakonu?
Zakon Maltański jest obecny w 54 krajach. Posiada 6 przeoratów, 3 Podprzeoraty i 45 związków narodowych. W 1920 roku powstał związek narodowy zrzeszający Polaków będących członkami Zakonu Maltańskiego (Związek Polskich Kawalerów Maltańskich). - Ilu członków liczy Zakon?
W skład Zakonu wchodzi ponad 12 500 Kawalerów, Dam i Kapelanów, w tym 160 (24.10.2009) w ZPKM. - Dokąd w ostatnich latach docierała pomoc humanitarna organizowana przez Zakon?
Najważniejsze misje humanitarne Zakonu dotarły do Kosowa, Macedonii, Mozambiku, obszaru Wielkich Jezior w Afryce, Turcji, Salwadoru, Indii, Wietnamu i Gruzji. - Jak można zostać członkiem Zakonu?
Odpowiadając na wiele zapytań kierowanych do nas w sprawie warunków przyjęcia do ZPKM wyjaśniamy:
Członkowie Związku Polskich Kawalerów Maltańskich są członkami Zakonu Maltańskiego. O zasadach przyjęcia decydują zwyczaje i przepisy Zakonu, tj. Karta Konstytucyjna i Kodeks.
Do Zakonu Maltańskiego nie można się zapisać – można tylko zostać do Niego zaproszonym przez innych członków Zakonu. Przedtem trzeba dać im się dobrze poznać przez swoją wzorową postawę życiową praktykującego katolika i przez działalność w dziełach charytatywnych Zakonu lub innych dziełach miłosierdzia. Kandydat musi wykazać się postawą gwarantującą pełną realizację duchowości Zakonu tj. obrony wiary i pomocy potrzebującym.
Trzeba wyznawać i praktykować religię katolicką, co musi zostać poświadczone metryką Chrztu świętego i bierzmowania oraz świadectwem sakramentalnego małżeństwa (dla osób żonatych lub zamężnych). Niezbędny jest list polecający od biskupa Ordynariusza właściwego dla miejsca zamieszkania kandydata traktujący o jego życiu i zachowaniu.
Należy przedstawić rekomendację czterech członków Zakonu, którzy gwarantują, że kandydat jest im osobiście dobrze znany i jest osobą godną przyjęcia do Zakonu.
Po wstępnym zaakceptowaniu kandydatury Zarząd ZPKM nawiązuje kontakt z kandydatem i podaje mu szczegółowe warunki rocznego okresu przygotowawczego wraz z obowiązkową pielgrzymką z niepełnosprawnymi do Lourdes.
Z pewnymi wyjątkami przyjmuje się osoby, które ukończyły 30 rok życia. W przypadku kandydowania do niektórych kategorii istnieją dodatkowe warunki przyjęcia do Zakonu zgodne z Kartą Konstytucyjną i Kodeksem realizujące jego rycerską tradycję.
Po spełnieniu wszystkich warunków i pozytywnym zakończeniu rocznego okresu przygotowawczego Zarząd ZPKM kieruje do Wielkiego Magisterium Zakonu wniosek o przyjęcie kandydata.
Po przychylnej decyzji Wielkiego Magisterium następuje uroczyste przyjęcie do ZPKM. - W jaki sposób prowadzona jest działalność dyplomatyczna Zakonu?
Zgodnie z prawem międzynarodowym Zakon utrzymuje pełne stosunki dyplomatyczne z 103 państwami, w tym z Rzeczpospolitą Polską. Posiada status stałego obserwatora przy ONZ, Komisji Unii Europejskiej oraz innych organizacjach międzynarodowych jak FAO czy UNESCO. Nawiązane stosunki dyplomatyczne pozwalają Zakonowi na podjęcie szybkiej i efektywnej akcji w przypadku wystąpienia klęski żywiołowej lub konfliktu zbrojnego. W związku ze swoją neutralną, bezstronną i apolityczną naturą, Zakon występuje jako mediator w sprawach międzynarodowych. - JW jaki sposób jest finansowana działalność Zakonu?
Działalność Zakonu finansowana jest przez członków oraz z innych donacji. Środki na prowadzenie szpitali i działalności medycznej, przeważnie pochodzą z umów zawieranych z krajowymi agendami rządowymi odpowiedzialnymi za służbę zdrowia i opiekę społeczną. W krajach rozwijających się, działalność jest często wspierana funduszami pochodzącymi z państw rozwiniętych. Uzyskiwane są także granty od organizacji międzynarodowych. - Gdzie znajduje się główna siedziba Zakonu?
Od 1834 roku Zakon ma swoją stałą siedzibę w Rzymie. Posiada tam dwie eksterytorialne rezydencje: Palazzo Malta przy Via dei Condotti 68, gdzie rezyduje Wielki Mistrz, oraz Villa Malta na Awentynie. W tej drugiej mieszczą się Wielki Przeorat Rzymu oraz ambasady Zakonu przy Stolicy Apostolskiej i Republice Włoskiej. - W jakich miastach w Polsce działa Zakon Maltański?
W Polsce Zakon Maltański działa głównie w Krakowie (siedziba Związku Polskich Kawalerów Maltańskich), Warszawie, Poznaniu, Katowicach, Olsztynie i innych miastach. Pełna nazwa stowarzyszenia zrzeszającego Kawalerów i Damy narodowości polskiej jest następująca: Związek Polskich Kawalerów Maltańskich Suwerennego Rycerskiego Zakonu Szpitalników Św. Jana Jerozolimskiego z Rodos i Malty (ZPKMSRZSzŚJJzRiM), w skrócie ZPKM.
Gdzie jesteśmy?
